Το Κύπελλο Εθνών Αφρικής (AFCON), το κορυφαίο ποδοσφαιρικό γεγονός της ηπείρου που διοργανώνεται από την CAF, ετοιμάζεται να επιστρέψει με την 35η έκδοσή του. Φέτος το AFCON 2025 θα φιλοξενηθεί από το Μαρόκο, 68 χρόνια μετά την πρώτη διοργάνωση, και έρχεται σε μια περίοδο έντονων αλλαγών στο παγκόσμιο ποδοσφαιρικό καλεντάρι. Το τουρνουά, το οποίο θα διεξαχθεί για τρίτη φορά με 24 ομάδες, σηματοδοτεί μια σημαντική μετάβαση, κυρίως λόγω της αμφιλεγόμενης χρονοθέτησής του κατά τη διάρκεια των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς. Από τις ημερομηνίες έναρξης και λήξης (21 Δεκεμβρίου 2025 έως 18 Ιανουαρίου 2026) μέχρι τη μορφή του και τους κορυφαίους διεκδικητές, το AFCON 2025 αναμένεται να είναι μια διοργάνωση γεμάτη πάθος, απρόοπτα και ποδοσφαιρικό θέαμα.
Ημερομηνίες, Φιλοξενία και η Αμφιλεγόμενη Αλλαγή Προγράμματος
Το AFCON 2025 θα διεξαχθεί στο Μαρόκο, το οποίο έλαβε επίσημα τα δικαιώματα φιλοξενίας τον Σεπτέμβριο του 2023, μετά την αφαίρεση των δικαιωμάτων από την αρχική οικοδέσποινα, τη Γουινέα, λόγω ανησυχιών σχετικά με την ετοιμότητα των υποδομών. Το τουρνουά έχει προγραμματιστεί να διαρκέσει τέσσερις εβδομάδες, από τις 21 Δεκεμβρίου 2025 έως τις 18 Ιανουαρίου 2026.
Αυτή η χρονοθέτηση είναι το πιο πολυσυζητημένο στοιχείο της διοργάνωσης και έχει προκαλέσει έντονες αντιδράσεις. Ενώ παραδοσιακά το τουρνουά διεξαγόταν Ιανουάριο-Φεβρουάριο ή, στην έκδοση του 2019, Ιούνιο-Ιούλιο, η μετατόπισή του στον Δεκέμβριο-Ιανουάριο έγινε αναγκαστικά λόγω της δημιουργίας του πρώτου Παγκοσμίου Κυπέλλου Συλλόγων με 32 ομάδες, το οποίο θα διεξαχθεί τον Ιούνιο.
Η CAF, προκειμένου να αποφύγει τη σύγκρουση με το νέο format της FIFA, επέλεξε αυτή τη «χριστουγεννιάτικη» περίοδο. Η κίνηση αυτή, ωστόσο, έχει προκαλέσει επικρίσεις, καθώς επηρεάζει άμεσα ομάδες της Premier League και άλλες ευρωπαϊκές λίγκες. Παίκτες-κλειδιά θα χάσουν αγώνες κατά την περίοδο των εορτών, ενώ όσοι φτάσουν μέχρι τον τελικό ή τον αγώνα για την τρίτη θέση ενδέχεται να απουσιάζουν και από την έβδομη αγωνιστική του Champions League στις 20 και 21 Ιανουαρίου, δημιουργώντας ένα σοβαρό πρόβλημα αποδέσμευσης για τους ευρωπαϊκούς συλλόγους.
Η Δομή και η Μορφή του Διοργάνωσης των 24 Ομάδων
Το AFCON 2025 θα συνεχίσει να διεξάγεται με το διευρυμένο σχήμα των 24 ομάδων, μια μορφή που υιοθετήθηκε από το 2019 και έχει αυξήσει τον ανταγωνισμό και τη συμμετοχή μικρότερων εθνών. Η διοργάνωση διατηρεί την ίδια δομή:
- Φάση Ομίλων (21-31 Δεκεμβρίου): Οι 24 ομάδες χωρίζονται σε έξι ομίλους των τεσσάρων ομάδων. Κάθε ομάδα αντιμετωπίζει μία φορά τους τρεις αντιπάλους του ομίλου της.
- Πρόκριση στους 16: Προκρίνονται αυτόματα οι δύο πρώτες ομάδες από κάθε όμιλο (συνολικά 12 ομάδες).
- Οι Καλύτεροι Τρίτοι: Οι τέσσερις καλύτερες ομάδες που θα τερματίσουν στην τρίτη θέση από τους έξι ομίλους προκρίνονται επίσης στη φάση των 16, ολοκληρώνοντας το παζλ των νοκ άουτ.
Από τη Φάση των 16 (3-6 Ιανουαρίου) και μετά, το τουρνουά συνεχίζεται με μορφή νοκ άουτ, περιλαμβάνοντας προημιτελικούς (9-10 Ιανουαρίου), ημιτελικούς (14 Ιανουαρίου), τον αγώνα για την τρίτη θέση (17 Ιανουαρίου) και, φυσικά, τον Τελικό του AFCON 2025 στις 18 Ιανουαρίου 2026. Αυτή η μορφή εξασφαλίζει ότι σχεδόν τα δύο τρίτα των ομάδων έχουν ρεαλιστικές ελπίδες πρόκρισης, διατηρώντας το ενδιαφέρον ψηλά μέχρι τις τελευταίες αγωνιστικές των ομίλων.
Πόλεις, Στάδια και η Ετοιμότητα του Μαρόκου
Το Μαρόκο έχει αναλάβει την ευθύνη της φιλοξενίας, και αναμένεται να παραδώσει ένα τουρνουά υψηλών προδιαγραφών, εκμεταλλευόμενο τις σύγχρονες αθλητικές του εγκαταστάσεις. Οι αγώνες του Κυπέλλου Εθνών θα διεξαχθούν σε εννέα εγκαταστάσεις που κατανέμονται σε έξι μεγάλα αστικά κέντρα της χώρας.
Οι ορισμένες πόλεις υποδοχής είναι οι εξής:
- Αγκαντίρ
- Καζαμπλάνκα
- Φεζ
- Μαρακές
- Ραμπάτ
- Ταγγέρη
Η επιλογή αυτών των έξι πόλεων διασφαλίζει τη γεωγραφική κάλυψη και τη χρήση μεγάλων, ανακαινισμένων ή νεόδμητων σταδίων, τα οποία πληρούν τις προδιαγραφές της CAF. Σίγουρα η επιτυχής φιλοξενία του AFCON 2025 είναι ζωτικής σημασίας για το Μαρόκο, καθώς αποτελεί μέρος της ευρύτερης στρατηγικής του για την ανάπτυξη των αθλητικών υποδομών, εν όψει της συν-φιλοξενίας του Παγκοσμίου Κυπέλλου FIFA 2030 μαζί με την Ισπανία και την Πορτογαλία. Η ικανότητά του να διαχειριστεί την εισροή 23 εθνικών ομάδων και χιλιάδων φιλάθλων θα αποτελέσει μια σημαντική δοκιμή.
Τα Φαβορί και ο Ρόλος της Έδρας: Η Πρόκληση του Μαρόκου
Όσον αφορά τα φαβορί για την κατάκτηση του τίτλου, το Μαρόκο εμφανίζεται ως ο ξεκάθαρος υποψήφιος για το τρόπαιο εντός έδρας. Η ομάδα του Walid Regragoui έχει καθιερωθεί ως η πιο συνεπής ομάδα της Αφρικής, μετά την ιστορική τους πορεία στο τελευταίο Παγκόσμιο Κύπελλο. Παρόλο που δεν έχουν κερδίσει το AFCON από το μακρινό 1976, η φετινή διοργάνωση προσφέρει την ιδανική ευκαιρία να ξεπεράσουν την ταμπέλα των «αδύναμων» και να εκμεταλλευτούν την ώθηση του κοινού.
Ωστόσο, η νίκη του Μαρόκου δεν είναι εγγυημένη. Υπάρχουν ισχυροί διεκδικητές, όπως:
- Η επτά φορές νικήτρια Αίγυπτος, με τον αστέρα Μοχάμεντ Σαλάχ
- Από την άλλη μεριά η Αλγερία και η Σενεγάλη, με τους Σαντιό Μανέ και Καλιντού Κουλιμπαλί
- Η τρεις φορές πρωταθλήτρια Νιγηρία (φιναλίστ του AFCON 2023), με τους επιθετικούς Βίκτορ Όσιμεν και Αντεμόλα Λούκμαν
- Η κάτοχος του τίτλου, Ακτή Ελεφαντοστού.
Ωστόσο, η παράδοση είναι ένας παράγοντας που δεν πρέπει να αγνοηθεί: Κανένα έθνος δεν έχει κερδίσει τον τελικό σε βορειοαφρικανικό έδαφος από τότε που η Νιγηρία επικράτησε στην Τυνησία το 1994, με τις νίκες σε αυτό το έδαφος να πηγαίνουν σε βορειοαφρικανικές ομάδες (Τυνησία 2004, Αίγυπτος 2006, Αλγερία 2019). Αυτή η τάση προσθέτει ένα επιπλέον βάρος στους ώμους του Μαρόκου.
Οι Εκπλήξεις και ο «Όμιλος του Θανάτου»
Το AFCON 2025 είναι γνωστό για τις εκπλήξεις και την ανατροπή των προγνωστικών, και φέτος δεν αποτελεί εξαίρεση. Ενώ οι πέντε φορές πρωταθλητές, οι Αδάμαστοι Λέοντες του Καμερούν, έχουν υποτιμήσει την απόδοσή τους στα τελευταία ηπειρωτικά πρωταθλήματα, ο κίνδυνος εκπλήξεων παραμένει.
Οι πιθανότητες για απρόοπτα ενισχύονται από τη σύνθεση των ομίλων, με έναν συγκεκριμένο όμιλο να έχει ήδη χαρακτηριστεί ως «Όμιλος του Θανάτου». Αυτός ο όμιλος περιλαμβάνει την κάτοχο του τίτλου, την Ακτή Ελεφαντοστού, μαζί με το ιστορικό Καμερούν, την Γκαμπόν και τη Μοζαμβίκη. Η παρουσία δύο μεγάλων δυνάμεων του αφρικανικού ποδοσφαίρου σε έναν όμιλο με δύο ικανές ομάδες όπως η Γκαμπόν και η Μοζαμβίκη σημαίνει ότι τουλάχιστον μία παραδοσιακά ισχυρή ομάδα κινδυνεύει να αποκλειστεί ή να περάσει ως μία από τις καλύτερες τρίτες. Τέτοιοι όμιλοι, όπου η ένταση και η ισορροπία είναι υψηλές, είναι αυτοί που καθορίζουν συχνά την ψυχολογία και τον ρυθμό ολόκληρου του τουρνουά, δίνοντας την ευκαιρία σε μικρότερες ομάδες να διεκδικήσουν την ιστορική τους στιγμή.
Σύνοψη
Το AFCON 2025 στο Μαρόκο είναι έτοιμο να παραδώσει ένα θέαμα τεσσάρων εβδομάδων γεμάτο ένταση και απρόβλεπτα. Παρά τη διαμάχη για το πρόγραμμα που επηρεάζει τα ευρωπαϊκά πρωταθλήματα και το Champions League, η διοργάνωση αναμένεται να μαγνητίσει το ενδιαφέρον εκατομμυρίων φιλάθλων. Το Μαρόκο είναι το φαβορί εντός έδρας, αλλά οι παραδόσεις και οι ιστορικές δυνάμεις, όπως η Αίγυπτος, η Σενεγάλη και η Νιγηρία, είναι έτοιμες να διεκδικήσουν τον τίτλο. Με 24 ομάδες, μια δομή που επιτρέπει εκπλήξεις και μια πλειάδα παγκόσμιων αστέρων, το Κύπελλο Εθνών Αφρικής 2025 θα είναι ένα αθλητικό γεγονός που δεν πρέπει να χάσει κανείς, αναδεικνύοντας για άλλη μια φορά το μοναδικό πάθος του αφρικανικού ποδοσφαίρου.